October 27, 2014
Mark Weisbrot
Ελευθεροτυπία, 7 Ιουλίου 2013
διαβάσετε το πρωτότυπο άρθρο εδώ.
Οι κυβερνήσεις δεν πρέπει να αποφασίζουν «με απόρρητες διαδικασίες» για τα σημαντικά θέματα της δημόσιας ζωής. Αυτή η πεποίθηση κινητοποίησε τον Σνόουντεν και αποκάλυψε το σκάνδαλο των αμερικανικών παρακολουθήσεων, υποστηρίζει ο επικεφαλής του Κέντρου Οικονομικών και Πολιτικών Μελετών (CEPR), Μαρκ Βάισμπροτ.
Μιλώντας αποκλειστικά στην «Κ.Ε.», ο Αμερικανός αναλυτής υποστηρίζει ότι οι σίγουρες «πόρτες ασύλου» του Σνόουντεν, που παραμένει στη ζώνη μετεπιβίβασης του αεροδρομίου της Μόσχας, είναι η Βολιβία, ο Ισημερινός και η Βενεζουέλα, ενώ τονίζει ότι η κυβέρνηση Ομπάμα, παρά τη διαφορετική κάλυψη στα διεθνή ΜΜΕ, κάνει το ένα πολιτικό λάθος μετά το άλλο, κάτι που πλήττει την εικόνα της αμερικανικής υπερδύναμης.
* Γιατί πιστεύετε ότι ο 29χρονος Εντουαρντ Σνόουντεν έβαλε σε κίνδυνο τη ζωή του για να αποκαλύψει το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας των ΗΠΑ (NSA);
– Αν διαβάσουμε τις δηλώσεις και τις συνεντεύξεις (www.democracynow.org-/2013/7/4/nsa_leaker_ edward_ snowden_in_his) του Σνόουντεν καταλαβαίνουμε πως κινείται από την αρχή στο ότι οι κυβερνήσεις πρέπει με διαφανείς διαδικασίες και με την πλήρη ενημέρωση και συμμετοχή των πολιτών να αποφασίζουν για τα ουσιαστικά θέματα της δημόσιας ζωής. Ο Σνόουντεν είπε: «Δεν είμαι διαφορετικός από τους άλλους, δεν έχω ξεχωριστές ικανότητες». Αυτό που πραγματικά έλεγε είναι ότι δεν άντεχε άλλο μέρα με τη μέρα να βλέπει «αυτό το λάθος» στην καθημερινότητά του, καθώς εργαζόταν τόσο για τη CIA όσο και για την NSA και έβλεπε τι συνέβαινε. Μιλάει για ένα λάθος, μια μεγαλή αδικία, παραβίαση των δικαιωμάτων. Αυτές οι σκέψεις γιγαντώθηκαν μέσα του, καθώς ο ίδιος πιστεύει ότι το κοινό πρέπει να αποφασίσει αν πολιτικές και προγράμματα (όπως αυτά των παρακολουθήσεων) είναι σωστά ή όχι, πρέπει ή όχι να εφαρμόζονται.
* Τι σημαίνουν οι αποκαλύψεις του για όλους μας;
– Πολύ απλά οι αποκαλύψεις μάς λένε ότι κανενός τα μυστικά δεν είναι ασφαλή από την Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας των ΗΠΑ, αν αυτά τα μυστικά «λέγονται» σε τηλεφωνικές μας συνομιλίες, «γράφονται» σε ηλεκτρονικά μηνύματα ή «διακινούνται» με άλλου είδους ηλεκτρονική επικοινωνία. Το αμερικανικό Κογκρέσο καλείται να εξετάσει αυτές τις καταγγελίες για τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά πιστεύω ότι θα είναι μία δύσκολη και μεγάλη μάχη για να σταματήσουν αυτές οι παραβιάσεις.
Το άσυλο
* Εχει ουσιαστικές επιλογές ο Σνόουντεν; Πόσο διάστημα μπορεί να παραμείνει στη ζώνη μετεπιβίβασης του αεροδρομίου της Μόσχας;
– Ο Σνόουντεν έχει τουλάχιστον τρεις ουσιαστικές επιλογές: η Βολιβία, ο Ισημερινός και η Βενεζεουέλα είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα του χορηγήσουν άσυλο. Πιστεύω ότι υπάρχουν και αρκετές άλλες χώρες πρόθυμες να του δώσουν άσυλο ή να του χορηγήσουν «καθεστώς πρόσφυγα». Ολα αυτά βέβαια μπορούν να γίνουν υπό την προϋπόθεση ότι ο Σνόουντεν θα φθάσει στην επικράτειά τους -αυτό περιλαμβάνει και τις πρεσβείες τους, καθώς θεωρούνται εδάφη της χώρας που εκπροσωπούν. Το βασικό του πρόβλημα τώρα είναι αυτό της μετακίνησης, αλλά πιστεύω ότι θα επιλυθεί πολύ σύντομα.
* Σε δηλώσεις σας είστε ιδιαιτέρως επικριτικός για την τακτική της κυβέρνησης Ομπάμα. Γιατί;
– Γιατί προσπαθούν πολύ πολύ σκληρά να εφαρμόσουν την πολιτική του μαστιγίου και του καρότου για να διασφαλίσουν ότι καμία χώρα δεν θα του χορηγήσει άσυλο. Αλλά, παρ’ όλα όσα ακούγονται ή γράφονται στα διεθνή μέσα, η κυβέρνηση Ομπάμα χάνει. Χάνει γιατί: Πρώτον, υπάρχουν πολλές χώρες πρόθυμες να βοηθήσουν τον Σνόουντεν, ανάμεσά τους και η Ρωσία, τη βοήθεια της οποίας απέρριψε ο ίδιος λόγω των «προϋποθέσεων» που έθεσε η Μόσχα. Δεύτερον, ο Λευκός Οίκος δεν μπορεί να ελέγχει και να πιέζει τους πάντες για πάντα. Ειδικά η Γαλλία βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση, μετά την πρωτοφανή απαγόρευση διέλευσης του αεροσκάφους του Εβο Μοράλες από τον εναέριο χώρο της, λόγω της ψευδούς φήμης ότι ο Σνόουντεν ήταν «συνεπιβάτης». Η Ισπανία, που για εμπορικούς λόγους ενδιαφέρεται πάρα πολύ για τις σχέσεις της με τη Λατινική Αμερική, πλήρωσε το τίμημα επειδή έδρασε σαν δάκτυλος της Ουάσιγκτον στην καθήλωση του αεροσκάφους.
Η κυβέρνηση Ομπάμα κάνει το ένα λάθος μετά το άλλο. Το πρώτο μεγάλο λάθος ήταν ότι πίστεψε πως μπορούσε να εκφοβίσει την Κίνα και τη Ρωσία ώστε να δεχθούν να πάρουν εντολές από την Ουάσιγκτον. Μεγάλη ανοησία. Ο Ομπάμα το κατάλαβε γρήγορα και άλλαξε στρατηγική: υποκρίθηκε ότι δεν ήταν κάτι σημαντικό, αλλά άλλο ένα θέμα εφαρμογής του νόμου. Ωστόσο όλοι μπορούμε να δούμε πόσο γελοίος είναι αυτός ο ισχυρισμός, ειδικά αφότου η Ουάσιγκτον «επέβαλε» στη Γαλλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία και πιθανότατα και σε άλλες κυβερνήσεις να παραβιάσουν το διεθνές δίκαιο και να καθηλώσουν το αεροσκάφος του Εβο Μοράλες στη Βιέννη.
Οι σχέσεις ΗΠΑ – Ε.Ε.
* Αυτή τη μάχη θα την κερδίσει ο Λευκός Οίκος ή ο Σνόουντεν;
– Πραγματικά πρόκειται για κάτι εξαιρετικά σημαντικό τόσο για την κυβέρνηση Ομπάμα όσο και για το οικοδόμημα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων και η υπόθεση Σνόουντεν αποτελεί ένα μεγάλο τεστ για την ιμπεριαλιστική δύναμη της Αμερικής, για την ικανότητά τους να κάνουν άλλες κυβερνήσεις να υπακούουν στο Λευκό Οίκο. Πιστεύω ότι θα κάνουν τα πάντα για να φέρουν τον Σνόουντεν σε αμερικανικό έδαφος. Και πιστεύω ότι, τελικά, θα χάσουν.
* Υπάρχουν «ρωγμές» στις σχέσεις Ευρωπαϊκής Ενωσης – ΗΠΑ. Θα εξελιχθούν σε ρήγμα ή θα κλείσουν;
– Προφανώς και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είναι εξοργισμένες, αν και πιστεύω ότι περισσότερο θυμωμένοι είναι οι Ευρωπαίοι πολίτες. Ωστόσο οι κυβερνήσεις τους δεν πρόκειται να κάνουν τίποτε. Χρησιμοποιούν «θυμωμένη ρητορική» μόνο και μόνο για να κατευνάσουν το λαϊκό θυμό. Εχουν συνταχθεί με την αμερικανική αυτοκρατορία και δεν πρόκειται να τα βάλουν με την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Δεν έχουν ούτε την ανεξαρτησία ούτε το θάρρος.
* Μπορεί τελικά να οριστεί και να παραμείνει σταθερή η διαχωριστική γραμμή μεταξύ ιδιωτικότητας, εθνικής ασφάλειας και δημόσιου συμφέροντος;
– Πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση, αλλά νομίζω ότι δεν πρέπει να μας προβληματίζει μόνο τώρα, με το σκάνδαλο της NSA. Γιατί η αλήθεια είναι ότι, σύμφωνα με τις αποκαλύψεις του Σνόουντεν, οι περισσότερες παρακολουθήσεις της υπηρεσίας δεν σχετίζονταν με την εθνική ασφάλεια. Η αμερικανική κυβέρνηση πάντοτε παρακολουθούσε τους πολίτες της, με στόχο να συγκεντρώνει στοιχεία εναντίον τους, ώστε να τα χρησιμοποιεί αποτελεσματικά όταν οι πολίτες οργανώνονται και κινητοποιούνται κατά της κυβέρνησης. Δεν βλέπουμε, λοιπόν, κάτι καινούργιο. Απλώς οι νέες τεχνολογίες δημιουργούν πλέον ένα μεγαλύτερο ιστό.
